Πόλοι έλξης

Στη συγκεκριμένη δράση αρχικά γίνεται εντοπισμός της θέσης οικονομικών δραστηριοτήτων και πόλων ενδιαφέροντος στην ευρύτερη ζώνη εμβέλειας του διαδρόμου.
Η επιλογή των πόλων έλξης έγινε με βάση το τι είναι πιο ελκυστικό για έναν ποδηλάτη αλλά και με βάση το τι ανάγκες έχει η περιοχή και το τι θέλει να αναδείξει. Για το υπεραστικό τμήμα της γραμμής γίνεται προσπάθεια ανάδειξης της περιοχής σε κέντρο εναλλακτικού τουρισμού.

Κατά μήκος της γραμμής οι χρήσεις γης, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν πόλους έλξης για τους χρήστες της διαδρομής είναι οι χώροι πολιτισμού (μουσεία, πάρκα, ιστορικά κτήρια), αρχαιολογικοί χώροι, χώροι αθλητισμού, χώροι πρασίνου (πάρκα και πλατείες), εμπορικά κέντρα, επισκέψιμα οινοποιεία και ελαιοτριβεία, ξενοδοχεία και καταστήματα πώλησης και επισκευής ποδηλάτων. Επίσης οι δημόσιες υπηρεσίες (δημαρχεία και αστυνομικά τμήματα) και οι χώροι υγειονομικού ενδιαφέροντος (νοσοκομεία και κέντρα υγείας) επιδρούν στη λειτουργία της περιοχής, και για τον λόγο αυτό σημειώνονται ως πόλοι έλξης. Επιπλέον σημαντικοί πόλοι έλξης είναι τα κέντρα των Δήμων, τα οποία συγκεντρώνουν πλήθος δραστηριοτήτων, καθώς και τα κέντρα των οικισμών κάθε Δήμου.

Όσον αφορά τις συγκοινωνιακές υποδομές των περιοχών μελέτης, αυτές που σημειώνονται ως πόλοι έλξης είναι οι σταθμοί των μέσων σταθερής τροχιάς (Προαστιακός, Μετρό, Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος), οι υφιστάμενες υποδομές ποδηλάτου, οι υποδομές ενοικίασης κοινόχρηστων ποδηλάτων σε γειτονικούς Δήμους, το αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, το Λιμάνι του Λαυρίου και μεγάλοι συγκοινωνιακοί κόμβοι (όπως της Αττικής οδού). Πολύ σημαντική είναι η επίδραση που θα έχει στην περιοχή μελέτης και στην ίδια τη γραμμή η κατασκευή του Μητροπολιτικού δικτύου ποδηλάτου της Αθήνας. Πρόκειται για ένα Δίκτυο ποδηλατόδρομων που καλύπτει σχεδόν όλη την έκταση της πρωτεύουσας με κάποια τμήματά του να ανήκουν στη γραμμή Αγ. Ανάργυροι – Λαύριο.

Η δημιουργία ενός ποδηλατόδρομου σε μία πόλη (και γενικότερα σε μία περιοχή) επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία της. Αυξάνεται η επισκεψιμότητα στους δρόμους που περνά ο ποδηλατόδρομος (και στη γύρω περιοχή), οι ταχύτητες των αυτοκινήτων μειώνονται και βελτιώνεται η ασφάλεια των μετακινούμενων. Η βελτίωση της κυκλοφορίας στη πόλη και τα πλεονεκτήματα από τη δημιουργία του ποδηλατόδρομου δεν περιορίζονται μόνο στους δρόμους που περνά το ποδήλατο. Όλη η ευρύτερη περιοχή αλλάζει, καθώς οι ποδηλάτες έχουν τη δυνατότητα να διαχέονται στη πόλη ελεύθερα. Για τον λόγο αυτό ορίζεται μία ζώνη γύρω από την γραμμή Αγ. Ανάργυρων – Λαύριο, ακτίνας 5000μ η οποία προσδιορίζει τις περιοχές (κατοικίας και άλλων χρήσεων γης) που θα επηρεαστούν άμεσα από την δημιουργία του μητροπολιτικού ποδηλατόδρομου, και θα έχουν ταυτόχρονα επίδραση στη λειτουργία και τη χρήση της γραμμής. Επιπλέον θα είναι οι περιοχές στις οποίες με ευκολία θα μετακινούνται (διαχέονται) οι χρήστες του ποδηλατόδρομου.

Οι Δήμοι οι οποίοι περιλαμβάνουν τμήματα της γραμμής είναι: Αγ. Αναργύρων – Καματερού, Νέας Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, Νέας Ιωνίας, Ηρακλείου, Αμαρουσίου, Φιλοθέης – Ψυχικού, Χαλανδρίου, Αγ. Παρασκευής, Παλλήνης, Παιανία, Κρωπίας, Μαρκόπουλου Μεσογαίας, Σαρωνικού και Λαυρεωτικής. Οι γειτονικοί Δήμοι οι οποίοι βρίσκονται στην ζώνη επιρροής της γραμμής (έστω και σε ένα μικρό ποσοστό), αλλά δεν περιλαμβάνονται σε αυτούς τμήματά της είναι: Φυλής, Πετρούπολης, Ιλίου, Περιστερίου, Αθηναίων, Γαλατσίου, Αχαρνών, Μεταμορφώσεως, Κηφισιάς, Λυκόβρυσης – Πεύκης, Πεντέλης, Βριλησσίων, Ραφήνας – Πικερμίου, Σπάτων – Αρτέμιδος, Παπάγου – Χολαργού, Ζωγράφου, και Καισαριανής.
Η χάραξη της γραμμής, καθώς και όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που εντοπίστηκαν στη μελέτη παρουσιάζονται στους χάρτες της ανάλυσης: Α.1 – Α.9 Ενδεικτικά παρουσιάζονται οι εξής χάρτες:

Στο χάρτη Α.4 παρουσιάζονται οι στάσεις των μέσων σταθερής τροχιάς (Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος, Μετρό γραμμή 1 και γραμμή 2, και Προαστιακός) καθώς και η πορεία της γραμμής. Εντός της ζώνης επιρροής της γραμμής εντοπίζονται 40 στάσεις των Μέσων Σταθερής Τροχιάς, με τις περισσότερες να ανήκουν στον Προαστιακό σιδηρόδρομο, ο οποίος κινείται σε ένα μεγάλο τμήμα του παράλληλα με τη γραμμή.

Στο χάρτη Α.6 παρουσιάζονται ορισμένοι πόλοι ενδιαφέροντος από το σύνολο αυτών που εντοπίστηκαν στη συγκεκριμένη δράση. Οι πόλοι αυτοί είναι χώροι πολιτισμού και γενικότερου τουριστικού ενδιαφέροντος: Αρχαιολογικοί χώροι, μουσεία, Βυζαντινές εκκλησίες, ελαιοτριβεία, οινοποιεία, ξενοδοχεία.

Στο χάρτη Α.9 παρουσιάζονται οι υφιστάμενες υποδομές ποδηλάτου στην ευρύτερη περιοχή της προτεινόμενης γραμμής, καθώς και οι σχεδιαζόμενες υποδομές (όπως ο ποδηλατόδρομος που θα ενώνει το Φάληρο με το Γκάζι, που ήδη είναι υπό κατασκευή). Επιπλέον παρουσιάζεται το Μητροπολιτικό δίκτυο ποδηλάτου (και οι δύο φάσεις του) το οποίο έχει θεσμοθετηθεί από το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας Αττικής 2021. Τμήματα της γραμμής ανήκουν στο Μητροπολιτικό Δίκτυο, ενώ ορισμένες από τις υφιστάμενες υποδομές ποδηλάτου συνδέονται με τη γραμμή.

Σε επόμενο στάδιο εντοπίζονται δίκτυα σύνδεσης του διαδρόμου με τους παραπάνω πόλους ενδιαφέροντος.
Μέσω της Ανάλυσης της ευρύτερης περιοχής της προτεινόμενης γραμμής Περιπάτου και Ποδηλάτου, γίνεται εντοπισμός των σημαντικότερων περιοχών για κάθε δήμο όπου κρίνεται απαραίτητη η σύνδεσή τους με τη γραμμή, για να μπορούν οι χρήστες του ποδηλάτου να μετακινούνται με ασφάλεια από τις σημαντικές χρήσεις γης προς τον ποδηλατόδρομο.

Οι χρήσεις γης που επιλέγεται να συνδεθούν με τη γραμμή είναι Αστικό Πράσινο, σημαντικοί πόλοι έλξης υπερτοπικού ενδιαφέροντος (όπως το Αεροδρόμιο) Αρχαιολογικοί και πολιτιστικοί χώροι, Παραλίες, τα κέντρα των δήμων και των γειτονικών με τη γραμμή οικισμών, οι σταθμοί των μέσων σταθερής τροχιάς και οι υφιστάμενες υποδομές ποδηλάτου.

Όλες οι διαδρομές σύνδεσης του ποδηλατικού άξονα Άγ. Ανάργυροι – Λαύριο – Σούνιο με τους πόλους ενδιαφέροντος, επιλέχθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να αξιοποιούνται οι υφιστάμενες υποδομές ποδηλάτου, και οι μελλοντικές διαδρομές που προτείνει το ΡΣΑ – Μητροπολιτικό δίκτυο ποδηλάτου. Στις περιοχές που δεν περιλαμβάνονται στο σχεδιασμό του Μητροπολιτικού, επιλέγονται δρόμοι με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο πλάτος, και λιγότερους κυκλοφοριακούς φόρτους. Επίσης σημαντικές για τη λειτουργία των γραμμών σύνδεσης είναι οι χρήσεις γης που βρίσκονται πάνω τους να έχουν κάποιο ενδιαφέρον (για παράδειγμα σχολεία ή αθλητικές εγκαταστάσεις). Ένας επιπλέον παράγοντας για την επιλογή των γραμμών είναι οι κλίσεις του ανάγλυφου, καθώς η μελλοντική χρήση τους θα γίνεται και από μη έμπειρους χρήστες ποδηλάτου. Τέλος, για οικονομικούς λόγους, επιλέγεται οι πόλοι έλξης που βρίσκονται στην ίδια περιοχή να χρησιμοποιούν κοινή διαδρομή προς τη γραμμή Αγ. Ανάργυροι – Λαύριο – Σούνιο.

Το νέο δίκτυο ποδηλατοδρόμων που προτείνεται να δημιουργηθεί γύρω από τη γραμμή, θα εφαρμοστεί σε 4 στάδια: αρχικά θα συνδεθούν υποδομές και πόλοι έλξης που θα παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για περισσότερους χρήστες σε μεγαλύτερη έκταση, όπως οι σταθμοί των μέσων σταθερής τροχιάς. Επιπλέον για να καταστεί πιο λειτουργικό το υφιστάμενο δίκτυο ποδηλάτου στην ευρύτερη περιοχή, προτεραιότητα θα έχει η σύνδεση του κατασκευασμένου δικτύου με τη προτεινόμενη γραμμή. Σε δεύτερο επίπεδο η γραμμή θα συνδεθεί με τα κέντρα των δήμων από όπου περνά η γραμμή και σημαντικούς πόλους έλξης όπως το αεροδρόμιο, τα εμπορικά κέντρα και τα πάρκα – χώροι πρασίνου. Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθούν συνδέσεις της γραμμής με χώρους πολιτισμού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, αλλά και με τις παραλίες που εκτείνονται στην περιοχή. Για την πύκνωση του δικτύου και την εξυπηρέτηση περιοχών εκτός αστικού ιστού θα δημιουργηθούν συνδέσεις με τα κέντρα των γειτονικών οικισμών της ευρύτερης περιοχής. Τέλος, για τη βέλτιστη εξυπηρέτηση των εμπορικών δρόμων σε κάθε δήμο θα προταθούν επιπλέον συνδέσεις οι οποίες θα περνούν από σημαντικές χρήσεις γης όπως έχουν παρουσιαστεί από τα Γ.Π.Σ. (τοπικά κέντρα γειτονιάς και εμπόριο).

Το συνολικό δίκτυο ποδηλάτου, μαζί με τους προτεινόμενους σταθμούς ενοικίασης ποδηλάτων, παρουσιάζεται στο χάρτη Π.6.
Τελευταίο ζητούμενο στη συγκεκριμένη δράση ήταν η χάραξη πολιτικών σύνδεσης του έργου αναβάθμισης του πρώην σιδηροδρομικού διαδρόμου με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για βιώσιμη ανάπτυξη, κοινωνική ενσωμάτωση και συμμετοχή των πολιτών σε συνεργαζόμενα επιχειρηματικά σχήματα, τουριστικά και άλλα, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Ειδικότερα, πιστεύεται πως η ανάπτυξη του μητροπολιτικού ποδηλατοδρόμου παρουσιάζει συσχετίσεις σε μια σειρά πολιτικών, γεγονός που αποτυπώνεται από τις θετικές επιδράσεις του έργου στους εξής τρεις βασικούς τομείς:
• Στον τομέα της προστασίας και αναβάθμισης των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος: η ανάπτυξη του μητροπολιτικού δικτύου ποδηλάτου, εφόσον γίνει με ορθό σχεδιασμό και τύχει της αποδοχής του κοινού, μπορεί να επιδράσει σημαντικά στη βελτίωση της ατμόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής της Αττικής, μιας και προάγει τη χρήση του ποδηλάτου και διαδίδει το μήνυμα για απομάκρυνση του ΙΧ αυτοκινήτου ακόμη και για μεγάλες υπεραστικού τύπου μετακινήσεις. Η αποθάρρυνση χρήσης του ΙΧ αυτοκινήτου μακροπρόθεσμα μπορεί να λειτουργήσει θετικά ως προς τη μείωση της ηχορύπανσης, γεγονός σημαντικό για μια περιοχή ιδιαίτερου κάλους και με αναπτυξιακές προδιαγραφές. Επίσης, θα συμβάλει στον περιορισμό παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου.
• Στον τομέα της οικονομικής ευημερίας: το έργο μπορεί να λειτουργήσει θετικά για την οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής της Αττικής και ειδικότερα των τοπικών κοινωνιών από τις οποίες διέρχεται ή γειτνιάζει. Όπως καταδεικνύεται από αντίστοιχες περιπτώσεις ανάπτυξης αντίστοιχων δικτύων, τα πλεονεκτήματα για τις τοπικές οικονομίες εστιάζουν: (α) στην τουριστική ανάπτυξη, μέσω της αναγνωσιμότητας της περιοχής, της αύξησης των επισκεπτών και κατ' επέκταση, της αύξησης των υπηρεσιών εστίασης και διαμονής, (β) στην τουριστική ανάπτυξη, μέσα από τη δημιουργία εταιρικών σχημάτων με ενασχολούμενους στον τομέα του ποδηλατικού, φυσιολατρικού, πολιτιστικού τουρισμού, (γ) στην ανάπτυξη σχέσεων και συνοχή των τοπικών κοινοτήτων, γεγονός που δημιουργεί επαγγελματικές σχέσεις, (δ) στην αναπτυξιακή λογική της εξοικονόμησης ενέργειας για μετακινήσεις.
• Στον τομέα της δημόσιας υγείας: ένα δίκτυο τέτοιου τύπου μπορεί να έχει περιβαλλοντικές επιδράσεις, όπως η βελτίωση της ατμόσφαιρας και η μείωση της ηχορρύπανσης. Το γεγονός αυτό συμβάλει στη βελτίωση της σωματικής υγείας αλλά και της ψυχολογίας των κατοίκων. Η προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου τόσο στους όμορους χρήστες όσο και στους χρήστες του μητροπολιτικού κέντρου της Αθήνας λειτουργεί θετικά για την υγεία τους γιατί: (α) τους κατευθύνει σε αερόβιου τύπου άσκηση που είναι αναγκαία για τον άνθρωπο και, ταυτόχρονα, (β) λειτουργεί θετικά στη ψυχολογική τους κατάσταση, μέσω της ανάπτυξης του επιπέδου εντερφερονών στον οργανισμό. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως η επαφή του ανθρώπου με τη φύση, γεγονός που είναι εφικτό μέσω της διέλευσης των ποδηλατοδρόμων σε περιοχές με φυσικούς πόρους, λειτουργεί θετικά στον τομέα αυτό. Τέλος, το μεγάλο μέγεθος του δικτύου δίνει την ευκαιρία σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων να έχουν πρόσβαση προς τέτοια υποδομή, κάτι που είναι σημαντικό τόσο για λόγους κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης όσο και για τη γενικότερη κατάσταση της δημόσιας υγείας.

Από τα παραπάνω γίνεται εμφανής η έντονη συσχέτιση του έργου με πολιτικές όπως η Πολιτική Περιβάλλοντος, Μεταφορών, Τουρισμού και Ενέργειας καθώς και η σχετική συσχέτιση με την Κοινωνική Πολιτική και την Πολιτική Συνοχής. Αξίζει να σημειωθεί πως πέραν της σχέσης έργου-πολιτικών ΕΕ, εμφανής είναι η αλληλεπίδραση των στόχων που έχουν τεθεί από την ΕΕ με το εν λόγω έργο, γεγονός που υπογραμμίζει πως η ανάπτυξη του συγκεκριμένου δικτύου σχεδιάστηκε με απόλυτο σεβασμό στην ιδέα της ολοκληρωμένης και βιώσιμης ανάπτυξης και στις αρχές και πολιτικές της Ένωσης. Πιστεύεται πως τέτοιου τύπου έργα είναι αναγκαία για την προώθηση τόσο της βιώσιμης κινητικότητας και της κοινωνικο-οικονομικής συνοχής στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής προστασίας και διαχείρισης.

Εικόνες

Υποστηρίξτε μας

Συνδεθείτε μαζί μας

FacebookTwitter